Μέσα σε μία απόκρυφη χαράδρα πάνω από τον ποταμό Ευρώτα βρίσκεται το σπηλαιώδη τριυπόστατο μοναστήρι-ναός, όπως συνηθιζόταν την τότε εποχή στη Λακωνία, του 12ου αιώνα. Είναι αφιερωµένο στη Θεοτόκο, στον Άγιο Νικόλαο και στο µεγαλοµάρτυρα Νικήτα. 
Πρόκειται για αθέατη και οχυρωματική θέση κτισμένη στις γραμμές και τις κοιλότητες του κάθετου βράχου εσωτερικά της βαθιάς χαράδρας που απόκρυπτε και προστάτευε τους κατοίκους του εύφορου Βρονταμά όποτε το χρειαζόταν.
Στις 15 Σεπτεμβρίου του 1825, έγινε "ΤΟ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ ΤΩΝ ΒΡΟΝΤΑΜΙΤΩΝ" από τα στρατεύματά του Ιμπραήμ Πασά που έκαψαν ζωντανούς όλους τους Βρονταμίτες που είχαν καταφύγει εδώ για να προστατευθούν.
Πλέον το "Παλαιομονάστηρο" αποτελεί ιστορικό και θρησκευτικό μνημείο του Δήμου Ευρώτα, καθώς έχει χαρακτηριστεί «ιστορικό - διατηρητέο μνημείο από το Υπουργείο Πολιτισμού».
